Tréimhse mhór athruithe polaitiúla, eacnamúla agus sóisialta in Éirinn ab ea an tréimhse idir 1850 agus 1950.

Ba í an iarracht mhór ar mhaithe le saoirse ón mBreatain a bhaint amach an gnó ba mhó sa tréimhse seo. Bhí feirmeoirí ag troid le seilbh a fháil ar a gcuid talún sa tréimhse chéanna.

Sa taispeántas seo tugtar an comhthéacs stairiúil, le béim ar an tréimhse díreach i ndiaidh an Ghorta Mhóir, Cogadh na Talún, Conradh na Talún agus an agóidíocht ar son Rialtais Dúchais ag deireadh an 19ú haois, agus an réiteach deiridh a fuarthas ar cheist na talún in Éirinn, tar éis di a saoirse a bhaint amach.

Idir 1850 agus 1950 bhí muintir na tuaithe páirteach i ngluaiseachtaí móra polaitiúla a linne agus chonaic siad athruithe móra ar an saol. Bhí tionchar ag na hathruithe sin ar a saol féin agus ar an ngaol a bhí acu leis an talamh.