1. An t-imeall a mhúnlú
Baintear úsáid as tua chun an chéad phíosa adhmaid a scoilteadh go cothrom faoi cheathair ar a fhad. Déantar gach píosa ansin a ghléasadh le scian fonsa. Chun na píosaí a choinneáil in áit agus an scian fonsa in úsáid, déantar cros-phíosa a bhualadh le casúr isteach i ndréimire agus é ina luí go géar in aghaidh balla. Brúitear an píosa atá le gléasadh isteach sa mballa agus cuirtear é i bhfostú idir an cros-phíosa agus an runga.
Tacóidí iarainn ag coinneáil an imill
2. An t-imeall a dhaingniú
Agus é críochnaithe bíonn an fhad deich gceintiméadar ar leithead nó mar sin agus leath-cheintiméadar ar tiús leis na deiridh a bheith níos tanaí de bheagán. Déantar ciorcal ansin go cúramach den adhmad agus coinnítear na forluithe le chéile le tacóidí iarainn. Dá mbeadh cranra nó lúb in adhmad ar bith, chuirfeadh sé sin cor san adhmad agus mar sin ní bheadh ciorcal ceart ann. Seo is cúis le fad ghlan díreach fuinseoige do chriathar láidir a dhéanamh.
3. An banda ancaire
Déanann an banda ancaire ciorcal timpeall ar an imeall agus ní theastaíonn aon déanamh ar leith uaidh mar gheall gur féidir na fuíollghearrthóga ó dhéanamh na stiallacha sníofa a úsáid. Déantar an banda driseach as fuinseog freisin cé gur féidir “driseach lúbtha” (conrós fiáin) a úsáid freisin. Más ag baint an drisigh as fál atá, déantar an craiceann a bhaint de agus é a scoilteadh ar a fhad.
4. Na stiallach sníofa a ghreadadh
Déantar na stiallach sníofa, nó “twigs” mar a thug John Hamilton orthu, as fad fuinseoige. Leis na stiallacha seo a dhéanamh, scoiltear an t-adhmad i dtosach ar a fhad agus déantar é a ghreadadh lena fhad chun banda an fháis a dheighilt ón adhmad. Bíonn leibhéil mhalartacha d’fhás an earraigh (a bhfuil póireanna móra iontu, atá garbh agus ar nós spúinse) agus d’fhás an tsamhraidh (atá brúite isteach go maith) sna bandaí fáis.
5. Na stiallacha a scoilteadh
Nuair a dhéantar é a ghreadadh, déantar ansin an fhad adhmaid a lúbadh siar agus aniar sa lámh ionas go dtiocfaidh na bandaí balctha óna chéile agus iad anois i stiallacha fada. Déantar cuma chruinn a chur orthu le scian mhúnlaithe, próiseas ar thug Hamilton “an arris a bhaint” air.
Rinne Hamilton an scian mhúnlaithe ó sheanlann rasúir (F:1951.46)
6. Ar aghaidh: An criathar a chur le chéile
Lean an nasc chun na chéad céimeanna eile a fheiceáil
Leigh Nios mo7. An banda driseach a cheangal
Déantar poill bheaga chearnógacha le bearnaí eatarthu timpeall imeall an chriathair agus na stiallacha tanaí fuinseoige ar maos in uisce chun iad a dhéanamh níos solúbtha. Coinnítear an banda driseach in aghaidh an imill, leis an taobh cothrom isteach, faoi cheann de na poill. Brúitear deireadh amháin den stiall suas idir an banda agus an t-imeall, agus brúitear an deireadh eile tríd an bpoll.
Lúba ag coinneáil banda driseach ar chriathar min críochnaithe go pointe ag John Hamilton (F:1948.116)
8. An banda driseach a dhaingniú
Déantar an próiseas arís, ag úsáid dhá thiús den stiall chun an banda a fháisceadh leis an imeall. Baineann Hamilton an fuílleach ón stiall, agus eireaball beag fágtha aige, agus déanann sé é seo le gach poll chun forluí néata a dhéanamh. Déantar an forluí a fháisceadh leis an imeall le lúb amháin eile.
Chruthaigh Hamilton an scian seo le seanlíomhán cothrom agus bhain sé úsáid as chun na stiallacha sníofa a chur isteach (F:1951.43)
10. Na stiallacha a ghreamú
Suíonn Hamilton agus coinníonn sé greim ar an gcriathar lena ghlúine. Baineann sé úsáid as scian chun oscailt a dhéanamh idir an t-imeall agus an banda driseach chun deireadh na stéille a chur isteach. Tógann sé ansin fad fuinseoige chun an banda ancaire a dhéanamh agus cuireann sé é thar an mbanda driseach leis an stiall sníofa idir é agus an t-imeall.
11. Na stiallacha sníofa a dhaingniú
Coinníonn sé air ag sníomh na stiallacha timpeall am imill sa mbealach céanna, ag cur stiall dúbailte timpeall an bhanda ancaire agus á bhrú idir an banda driseach agus an t-imeall. Nuair a chríochnaítear é seo, bristear nó gearrtar an fuílleach cothrom le leibhéal íseal an mhúnla áit a ghobann sé amach faoi.
Léaráidí in alt AT Lucas “Making Wooden Sieves” (1951)
13. An sníomh a chríochnú
Ag tarraingt ar an imeall, méadaíonn an teannas, agus teastaíonn greim láidir lámha ó na stiallacha chun iad a chur isteach go deas in áit, ag cinntiú go mbeidh an criathar láidir agus marthanach. Chun criathar atá lásáilte go maith agus docht a bhaint amach, teastaíonn go leor breithiúnais. Ní mór don déantóir scaoilteacht a fhágáil ann sna stiallacha luath agus an t-eolas aige go nglacfaidh na stiallacha eile suas é níos déanaí.
Dallán críochnaithe (F:1948.119)
14. 8. An criathar adhmaid
Bhí meas mór ag John Hamilton ar ealaín an déanta criathar. Rinne sé ealaín den cheird simplí déanta criathar le fíorbheagán uirlisí in úsáid aige, rud a léiríonn an áilleacht agus an bhaint atá ag daoine le ceird a bhfuil dearmad déanta uirthi le fada an lá.
Leigh Nios mo