Tá Ard-Mhúsaem na hÉireann (Ard-Mhúsaem na hÉireann) ag lorg eolais faoi dhá cheann tua cré-umha a fuair sé sa phost, gan ainm an seoltóra, ag deireadh mhí an Mheithimh.
Bhí litir ag gabháil leis na cinn tua ag rá go bhfuarthas iad i gceantar na hIarmhí ag baint úsáid as brathadóir miotail. Chuir an seoltóir in iúl gur mhian leis go gcaomhnódh an Músaem na cinn tua. Níor soláthraíodh aon sonraí teagmhála ná sonraí breise.
Pacáladh na réada go cúramach i ngearrthóga cúir agus cairtchlár. Bhí Ard-Mhúsaem na hÉireann in ann a chinneadh go mbaineann na cinn tua réidh seo leis an gCré-Umhaois Luath, timpeall 2150-2000 R.Ch., agus gur fionnachtain shuntasach seandálaíochta iad.
I bhfianaise thábhacht na réad, tá an comhthéacs aimsithe – a chiallaíonn an áit chruinn ina bhfaightear an réad – ríthábhachtach dá dtuiscint agus dá bhfoinse. Tugann patrúin dáilte láithreán seandálaíochta deis do sheandálaithe tuiscint a fháil ar lonnaíochtaí ársa. Mar shampla, tá taiscí nó bailiúcháin réad an-tábhachtach mar gur minic a chuir daoine ón gCré-Umhaois iad i dtaisce d’aon ghnó i suíomhanna tírdhreacha éagsúla ar chúiseanna tábhachtacha ar nós iarrachtaí idirghabháil a dhéanamh leis an saol osnádúrtha. Cabhróidh eolas faoin áit a bhfuarthas iad le tuiscint níos fearr a fháil ar réamhstair na hIarmhí.
Ar na cúiseanna seo, tá an tArd-Mhúsaem ag achainí ar an té a sheol na cinn tua chun teagmháil a dhéanamh leo go díreach chun an t-eolas seo a sholáthar. Déileálfar le haon fhaisnéis a gheofar faoi rún, agus ní bhainfear úsáid aisti ach amháin chun suíomh aimsithe agus tosca a taiscthe a fhíorú.
Tá an tArd-Mhúsaem páirteach faoi láthair i staidéar idirnáisiúnta ar mhiotalóireacht ón gCré-Umhaois a bhfuil sé mar aidhm aige tuiscint a fháil ar bhunús an mhiotail a úsáidtear chun na cineálacha seo déantán a dhéanamh. D’fhéadfadh aon fhaisnéis faoin áit ar thángthas ar na cinn tua píosaí ríthábhachtacha faisnéise a sholáthar don staidéar seo.
Dúirt Matt Seaver, Coimeádaí Cúnta Seaniarsmaí na hÉireann ag Ard-Mhúsaem na hÉireann,
“Táimid an-spreagtha ag aimsiú na gceann tua seo ón gCré-umhaois Luath, ach ní féidir linn a bhfíorluach a thuiscint gan eolas ar a suíomh aimsithe.”
“Ba mhaith liom an deis seo a thapú chun a ndualgas dlíthiúil ó thaobh aimsiú réad seandálaíochta a thuairisciú a chur i gcuimhne don phobal. Is é ról Ard-Mhúsaem na hÉireann na réada seo a bhailiú agus a chaomhnú thar ceann an uile dhuine sa Stát, ionas go mbeidh siad ar fáil do na glúnta atá le teacht – agus táimid ag brath ar thacaíocht an phobail chun é seo a dhéanamh.”
Ba mhaith le hArd-Mhúsaem na hÉireann a mheabhrú don phobal an dlí maidir le brathadóirí miotail a úsáid chun réada seandálaíochta a chuardach. Maoin de chuid an stáit is ea réada seandálaíochta gan úinéir aitheanta agus coinnítear iad mar chuid dár gcomhoidhreacht sna músaeim náisiúnta agus ainmnithe. Is cleachtas rialaithe fós é gléasanna braite a úsáid chun rudaí seandálaíochta a chuardach. Is féidir leat tuilleadh eolais a fháil ar ár suíomh Gréasáin ag museum.ie agus is féidir teagmháil a dhéanamh le hArd-Mhúsaem na hÉireann faoi seo nó faoi aon fhionnachtain seandálaíochta eile ag antiquitiesdo@museum.ie nó 01-6777444.